Klimaatrobuuste rivieren en uiterwaarden

Nederland is als deltaland gevormd door rivieren. Met de veranderingen in het klimaat, het watergebruik en het riviersysteem, staan we de komende decennia voor nieuwe uitdagingen. Deze uitdagingen vragen om integrale, klimaatrobuuste maatregelen voor rivieren en uiterwaarden.
Uiterwaarden in Nederland

Het veranderende klimaat leidt steeds vaker tot natte periodes met hoge afvoeren én langere droge periodes met lage afvoeren. Door de bevolkingsgroei neemt de vraag naar water en de omvang van scheepvaart toe. Door een dalende rivierbodem verdrogen de uiterwaarden. Dit alles zet het functioneren van het riviersysteem onder druk. Het is aan Rijkswaterstaat, provincies en waterschappen om de uitdagingen op hoogwaterveiligheid, waterverdeling, natuurontwikkeling, scheepvaart en schoon water samen te brengen in één klimaatrobuust riviersysteem.

Royal HaskoningDHV helpt hierbij en zet in op maatregelen die het natuurlijke riviersysteem versterken. Deze maatregelen zijn duurzaam, uitbreidbaar en daarmee toekomstbestendig. Nature-based solutions dus.

Het doel van de Nederlandse overheid is dat Nederland uiterlijk in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust is ingericht. Dat staat in het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA). Hiervoor is een multidisciplinaire en doelmatige aanpak nodig. En dat is precies onze kracht: het samenbrengen van kennis en doelen om tot een flexibel en adaptief ontwerp te komen. We zorgen voor een uitvoerbaar en vergunbaar plan, dat zowel de hoogwaterveiligheid, ruimtelijke kwaliteit en de biodiversiteit vergroot, als gebruik van scheepvaart en recreatie faciliteert.

Oplossingen vanuit het natuurlijke systeem 

Klimaatverandering vraagt om adaptieve oplossingen. Extremen in hoogwater en droogte worden groter en zullen elkaar steeds vaker afwisselen. Door gebruik te maken van de kracht van het natuurlijke systeem, kunnen we duurzame en milieuvriendelijke methoden toepassen. Natuurlijke systemen zijn veerkrachtiger in het omgaan met klimaatveranderingen en dragen zodoende bij aan een duurzame en toekomstbestendige leefomgeving. Enkele voorbeelden van oplossingen: 

  • Door het bevorderen van de natuurlijke dynamiek in rivieren en uiterwaarden, zoals het aanleggen van nevengeulen en het herstellen van morfodynamiek, verbetert de biodiversiteit en waterkwaliteit. Uiterwaard en rivierbed komen weer met elkaar in verbinding.  
  • Door maaiveldverlaging en het graven van geulen nemen waterstanden tijdens hoogwater af. Ook biedt dit ruimte voor de ontwikkeling van riviernatuur, met de aanleg van ooibos en rietmoeras in de uiterwaarden. 
  • Door overstromingsvlaktes in te richten ontstaan er plekken waar water vast gehouden wordt tijdens hoogwater, en een bron van water is tijdens droge periodes. Dit is goed voor biodiversiteit, waterkwaliteit en het verlagen van piekafvoeren.    
  • Integrale gebiedsontwikkeling levert een slimme, meer duurzame aanpak. De grond die vrijkomt bij het graven van de uiterwaarden wordt direct hergebruikt in de versterking van de dijk. Dit zorgt voor duurzaam hergebruik van grondstoffen en minder CO2-uitstoot. 

Van breed vizier tot specialistische kennis

Brede kennis over uitdagingen in het riviersysteem

We hebben brede kennis over de uitdagingen in het rivierensysteem in Nederland, door onze betrokkenheid in beleidsmatige én uitvoerende projecten. We voegen meerwaarde toe door actuele project- en programmakennis van beleidsmatige programma’s zoals Ruimte voor de Rivier 2.0 en Deltaprogramma Zoetwater. Daarnaast zijn we koploper in Nederland in de integrale uitvoerende projecten in programma’s als PAGW, HWBP en KRW.

Water- en bodemsysteem als basis voor gebiedsontwikkeling

We werken vanuit een aantal leidende ontwerpprincipes. We gebruiken het gebiedsspecifieke water- en bodemsysteem als basis voor gebiedsontwikkeling. We werken met een integrale blik en kijken altijd naar het grote plaatje. Dit doen we geografisch, thematisch en in tijd. We zoeken naar toekomstbestendige oplossingen voor zowel natuur als mens. We maken gebruik van ontwerpend onderzoek om tot de juiste balans in diverse belangen te komen.

IJzersterk portfolio in binnen- en buitenland

Wereldwijd hebben we een ijzersterk portfolio met ontwerp van rivier- en uiterwaardmaatregelen. Ook met onze projecten in Nederland – koploper in watermanagement en hoogwaterbescherming – gooien we hoge ogen. Zoals Ruimte voor de Rivier Nijmegen. De integrale combinatie van hoogwaterbescherming, natuurontwikkeling en stedelijke ontwikkeling in dit project trekt nationaal en internationaal de aandacht.

Alle benodigde expertises onder één dak

Om tot een solide ontwerp te komen, heeft Royal HaskoningDHV alle benodigde expertises onder één dak. Van rivierkunde, geohydrologie, ecologie, ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid tot waterhuishouding, scheepvaart, planprocedures en stakeholdermanagement. Daarbij zijn we gewend om te schakelen tussen specialistisch en integraal denken. Multidisciplinaire uitdagingen vragen om een gezamenlijke oplossing.

Wiebe de Jong

In de loop der jaren zijn aspecten zoals biodiversiteit, natuurherstel, scheepvaart, klimaatrobuustheid, recreatie en ruimtelijke kwaliteit steeds belangrijkere thema’s geworden. Er zijn dus steeds meer belangen die een rol spelen, waardoor je dus steeds integraler naar een project moet kijken.

Wiebe de JongSpecialist Integraal riviermanagement
Vraag of  opmerking? - Neem contact op met onze Climate Resilience experts!

Vraag of opmerking?

Neem contact op met onze Climate Resilience experts!