Meanderende Maas: Water en Bodem sturende gebiedsontwikkeling
Project facts
- KlantBoskalis Nederland
- LocatieProvincies Noord-Brabant en Gelderland
- Datum2021-heden
- UitdagingDijkversterking tussen Ravenstein en Lith, creatie van ruimte voor de rivier, verbetering waterkwaliteit, natuurontwikkeling en recreatie
- OplossingEen duurzame en integrale oplossing waarbij de ondergrond sturend is geweest en gebiedseigengrond wordt gebruikt voor de dijkversterking.
De uitdaging: Opstellen Definitief Ontwerp
Het project is onderdeel van een aantal grootschalige programma’s, waaronder het Hoogwaterbeschermingsprogramma, Programmatsiche Aanpak Groter Wateren (PAGW) en Kader Richtlijn Water (KRW). In de planuitwerkingsfase zijn Boskalis en Royal HaskoningDHV gevraagd om met de overheidsorganisaties het Definitief Ontwerp op te stellen. Hierin zijn meerdere doelen tegelijkertijd geadresseerd: waterveiligheid, natuurontwikkeling, verbetering waterkwaliteit en de ontwikkeling van een ecologisch, economisch en sociaal vitaal gebied.
Meanderende Maas is een schoolvoorbeeld van een project waarin Water en Bodem sturend is. Circulaire, klimaatneutrale en integrale gebiedsontwikkeling met ruimte voor mens, rivier en natuur.
Definitief Ontwerp in de geest van Water en Bodem sturend
Het Definitief Ontwerp voor de Meanderende Maas is opgesteld in de geest van Water en Bodem sturend. Functies en ruimtegebruik sluiten aan op de natuurlijke kenmerken van het water- en bodemsysteem. Het ontwerp van de meanders en de uiterwaardverlaging is gebaseerd op het oorspronkelijk landschap, de vroegere loop van de Maas, en de relatie tussen overstromingsfrequentie en vegetatietypen. Hiermee is de waterveiligheid gegarandeerd, ontstaat ruimte voor afvoer, berging en vasthouden van water en verbetert de kwaliteit van het gebied.
De ondergrond van de uiterwaarden is mede sturend voor het ruimtelijke ontwerp. Zo benut het plan de vrijkomende grond voor dijkversterking, wordt klei uit het projectgebied onttrokken en wordt overtollige dijkenklei toegepast in nabijgelegen projecten. Gewonnen keramische klei vullen we aan met vrijkomend materiaal uit het projectgebied om afvoer ervan te voorkomen. Afgedekt met een toplaag ontstaat de juiste ondergrond voor natuurontwikkeling.
Optimale balans en verbetering ruimtelijke kwaliteit
De uitkomst van de planuitwerkingsfase (gereed gekomen medio 2024) is een ontwerp met een optimale balans tussen hoogwaterveiligheid, natuurontwikkeling, waterkwaliteit, bevaarbaarheid, recreatieve ontwikkelingen en ruimtelijke kwaliteit. De laatste is verbeterd door een sterke relatie te leggen tussen de onder- en bovengrond en door de uiterwaarden beleefbaar te maken voor recreanten.
Met de ontwikkeling van 90 hectare ooibos, 46 hectare rietmoeras en circa 9,5 kilometer aan nieuwe geulen en meanders legt het plan in potentie ook 31.000 ton CO₂ vast. Samen met de hierboven benoemde gesloten grondbalans wordt het ontwerp in de realisatiefase verder gebracht naar een circulaire, klimaatneutrale en integrale gebiedsontwikkeling.
Ook aan de slag metWater en Bodem sturend?
Onze adviseurs helpen u graag op weg
Water en Bodem sturend
Door de grote druk op de ruimte zijn de afgelopen eeuwen water en bodem op de tweede plaats gekomen bij ruimtelijke ontwikkelingen. Nu is er een omslag nodig naar een robuustere en toekomstbestendige aanpak. Het oplossen van deze complexe ruimtelijke puzzel vereist inzicht in het lokale bodem- en watersysteem én een andere houding en gedrag van alle betrokkenen: van beleidsmaker en beheerder tot gebruiker.
