Gehele CO2-uitstoot in kaart voor Maastricht UMC+

Het leveren van goede zorg in een ziekenhuis vraagt om aanzienlijke hoeveelheden energie en materialen, wat onvermijdelijk leidt tot afval. Om de CO2-uitstoot omlaag te brengen en te voldoen aan de landelijke Green Deal Duurzame Zorg hebben we voor en met MUMC+ een CO2-stromenkaart ontwikkeld op basis van scope 1,2 én 3 die leidt tot inzicht en de juiste keuzes.

Project facts

Klant

Maastricht UMC+

Locatie

Maastricht, Nederland

Datum

2024

Uitdaging

Het scheppen van een gedetailleerd overzicht van de materiaalstromen en bijbehorende CO2-uitstoot van het ziekenhuis.

Oplossing

Een CO2-stromenkaart waarmee de uitstoot transparant in beeld is gebracht en gerichte informatie beschikbaar is om met gerichte acties de ecologische voetafdruk te verkleinen.

Duurzaamheid in een ziekenhuis

Honderden handschoenen, naalden, desinfectiemiddelen, lakens en mondkapjes gaan dagelijks in en uit een ziekenhuis. Daar hangt een behoorlijke CO2-uitstoot aan vast. Ook komt veel CO2-uitstoot uit stroom, aardgas, zakelijke reizen en woon-werkverkeer.

Om de zorg te verduurzamen heeft de Rijksoverheid met zorgorganisaties afspraken gemaakt in de Green Deal Duurzame Zorg 3.0. Dit heeft als doel dat de zorg ook op lange termijn goed is voor de mens en de aarde en dat het niet leidt tot gezondheidsklachten of extra vervuiling van onze planeet. Dat zou op lange termijn namelijk zorgen voor meer en andere zorgvraagstukken.

Maar hoe krijg je als ziekenhuis de CO2-uitstoot omlaag terwijl je dezelfde hoogwaardige zorg blijft verlenen? Daar is inzicht voor nodig. En dat is waarom een CO2-stromenkaart voor Maastricht UMC+ hét uitgangspunt moest worden.

CO2-stromenkaart als basis

Met een CO2-stromenkaart ziet een organisatie in één oogopslag de instroom van CO2 via bijvoorbeeld inkoop en energie, en de uitstroom in de vorm van afval. Deze categorieën zijn gebundeld in scope 1, 2 en 3. Ook zijn de ingekochte goederen met de grootste bijdrage aan de CO2-uitstoot overzichtelijk weergegeven zodat de organisatie hier kritisch naar kan kijken en op kan handelen.

Erna Hofs, Programmamanager Duurzaamheid & Milieu bij Maastricht UMC+: “Aan de hand van deze stromenkaart kunnen we heel gemakkelijk zien waarmee we de belangrijkste impact kunnen maken en waar we dus onze pijlen op kunnen richten in de vorm van doelstellingen. Ook helpt het om iedereen bewust te maken van de urgentie en impact. Want je kunt gerust zeggen dat de data indrukwekkend is weergegeven. Het is iets dat heel veel zegt.”

“Deze opdracht paste ons goed aangezien we in de gezondheidszorg al langer bezig waren met het creëren van CO2-routekaarten. Dit is een logische volgende stap.”, zegt Martine Verhoeven, Adviseur Circulariteit en Duurzaamheid bij Royal HaskoningDHV. “Binnen dit project voor Maastricht UMC+ brachten we het grotere geheel in kaart. Waar zit de milieu-impact? Als je dat weet, kun je gericht sturen en keuzes maken. We zagen bij Maastricht UMC+ dat thema’s elkaar begonnen te raken. Ga je als ziekenhuis dan bijvoorbeeld geld inzetten op de elektrificatie van mobiliteit, of juist op het verminderen van elektriciteitsgebruik? Dat wilden we inzichtelijk maken.”

Grote winst voor de afdeling Inkoop

Gerard Jansen, Leading Professional Duurzaamheid bij Royal HaskoningDHV: “Het is heel mooi om te zien dat dit inzicht in de CO2-uitstoot ervoor zorgt dat gehele processen in het ziekenhuis kunnen worden geoptimaliseerd. Inzicht zorgt voor actiebereidheid. Door kritisch naar de inzet van bijvoorbeeld wegwerpproducten te kijken kun je je inkoopbeleid daarop aanpassen door voor re-usables te kiezen. Doordat Green Teams kritisch kijken naar het voorkomen van afval, hoeven producten ook niet meer aangeschaft te worden. Dat is dubbele winst; minder afval en minder inkoop. Door dit inzicht kan MUMC+ kritischer naar de samenstelling van het product kijken en hier eisen aan stellen. Dat scheelt CO2-uitstoot, maar ook geld.”

Zelfstandig aan de slag

Afhankelijk van de snelheid waarin data beschikbaar komt kan een CO2-stromenkaart voor een ziekenhuis in drie tot vier maanden tot stand komen. Met deze kaart maken wij de situatie inzichtelijk, zodat onze opdrachtgever de juiste keuzes kan maken. Gerard Jansen: “De bestaande projectgroepen en processen worden dus gefaciliteerd door dit overzicht van de grote hoeveelheid data. Ik moet toegeven: het is aardig wat werk om de in- en uitstroom van CO2 goed te structureren. Maar als deze structuur eenmaal staat wordt het voor een opdrachtgever eenvoudiger om dit bij te houden. Met de inzichten die hieruit komen kunnen serieuze stappen gezet worden in de verduurzaming.”

Vanuit Maastricht UMC+ herkent Erna Hofs dit: “De experts van Royal HaskoningDHV hebben een gigantische hoeveelheid data uitgezocht en gefilterd. Daar zijn we heel goed mee geholpen. Met name het in kaart brengen van scope 3, de materialen, heeft grote meerwaarde voor ons omdat we hiermee de circulariteit kunnen vergroten van de materialen die dagelijks door het ziekenhuis gaan. Aan de hand van deze data gaan we bijvoorbeeld onderzoeken of we de wegwerpthermometers bijvoorbeeld kunnen vervangen voor herbruikbare oorthermometers. Dit soort keuzes maken impact die we jarenlang terugzien.”

Wil je meer weten het verduurzamen van jouw organisatie? Neem dan contact met ons op.