Transitie Landelijk Gebied: Gebiedsgerichte aanpak
De uitdaging: de ruimtelijke puzzel leggen
Met name in de zones rondom Natura2000-gebieden en Brabantse beekdalen raken de uitdagingen voor natuur en de belangen van de landbouw, van oudsher een belangrijke drager van het Brabantse landschap. Tegelijkertijd spelen de transitie van de landbouw, vrijkomende agrarische gebouwen en de energietransitie, en soms zijn er ook woningbouw- en infrastructuurvraagstukken. Dat brengt ook kansen met zich mee om vraagstukken slim te combineren en integraal in samenhang op te pakken. Het is de kunst om deze ruimtelijke puzzel te maken: de kaarten van de verschillende uitdagingen over elkaar heen te leggen en na te gaan waar ze elkaar raken, waar keuzes gemaakt moeten worden.De oplossing: concreet aan de slag in 17 gebieden
De provincie rolt een gefaseerde gebiedsgerichte aanpak uit rondom 17 gevoelige natuurgebieden en doet dat samen met partners: waterschappen, terreinbeheerders, gemeenten én landbouw. Zowel methodisch als in enkele concrete gebiedsprocessen heeft Royal HaskoningDHV de Brabantse GGA op gang gebracht. Daarbij is nagegaan wat de knelpunten en opgaven zijn, wat een gedeeld perspectief zou kunnen zijn (scenario’s), welke plannen je kunt ontwikkelen om de visie uit te voeren en welke instrumenten daarvoor beschikbaar zijn of geschikt zouden moeten worden gemaakt. Het was zaak ook de provinciale interne organisatie in te richten op de regie in GGA, ruimte te bieden en schotten te verwijderen tussen afdelingen die traditiegetrouw vrij sectoraal werken.Routekaart gebiedsontwikkeling
We hebben een routekaart voor gebiedsontwikkeling gemaakt en de gebiedsprocessen in gang gezet. Met de partners in Brabant is de netwerksamenwerking neergezet en bekrachtigd via een convenant. Verder hebben we geadviseerd over het door-ontwikkelen van de provinciale organisatie richting de gebiedsgerichte aanpak. We hebben ook het interim-management voor deze organisatie gevoerd en de verschillende stakeholders - provincie en partners - begeleid bij het ontwikkelen van een effectief instrumentarium.
Een deel van de gebiedsprocessen staat inmiddels in de steigers of is zelfs al in uitvoering. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om bescheiden grondruilprojecten, om maatregelen om verdroging te voorkomen, natuurherstel te stimuleren of extensivering op gang te brengen. Dat past bij de dubbeldoelstelling van het College-akkoord in Noord-Brabant: herstel van de natuur én een eerlijk perspectief voor de landbouw.
Participatie: één postcode, één boerderij, één keukentafel
Om het agrarisch perspectief goed in beeld te brengen, voert Royal HaskoningDHV samen met landbouworganisatie ZLTO keukentafelgesprekken met agrarische ondernemers in de GGA-gebieden. De ambitie is steeds integraal te kijken naar één postcode en één boerderij, om aan één keukentafel te gaan zitten, gewoon praten, in een ontspannen sfeer. In deze gesprekken halen we wensen en ideeën op. Het kan zijn dat agrariërs willen stoppen, hun bedrijf willen verplaatsen of op zoek zijn naar nieuwe economische kansen. Die opgetelde wensen en ideeën helpen een beeld te vormen van een toekomstbestendige landbouw in het GGA-gebied. Deze participatie helpt ook om nieuw vertrouwen op te bouwen en de boeren langs die weg als groep weer aan tafel te krijgen en een stem te geven.We willen in Brabant de slag maken van sectoraal naar integraal werken, waarbij we de natuur-, water-, landbouw- en stikstofopgaven verbinden in een gebiedsgerichte aanpak die wérkt. In dat proces laat Royal HaskoningDHV zijn directe toegevoegde waarde zien.
We zijn er trots op dat we in Brabant onze bijdrage kunnen leveren aan een gevoelig dossier, door de provincie te ondersteunen in zowel de beleidsontwikkeling als de noodzakelijke organisatieverandering en de implementatie. Het is mooi om te zien hoe die aanpak nu het voorbeeld is voor het hele land.
Water en Bodem sturend
Door de grote druk op de ruimte zijn de afgelopen eeuwen water en bodem op de tweede plaats gekomen bij ruimtelijke ontwikkelingen. Nu is er een omslag nodig naar een robuustere en toekomstbestendige aanpak. Het oplossen van deze complexe ruimtelijke puzzel vereist inzicht in het lokale bodem- en watersysteem én een andere houding en gedrag van alle betrokkenen: van beleidsmaker en beheerder tot gebruiker.
