Internationaal onderzoek naar het terugdringen van drugsgerelateerde rijincidenten

Rijden onder invloed van drugs: een enorme bedreiging voor de verkeersveiligheid

In 2020 was er in Nederland een sterke stijging van het aantal gerapporteerde overtredingen 'rijden onder invloed van drugs' en groeide de druk om het aantal drugsgerelateerde rijincidenten terug te dringen. Rijkswaterstaat in Nederland wilde meer inzicht krijgen in de problematiek op internationaal niveau om hier in Nederland passende maatregelen te kunnen nemen.

Daarom heeft Rijkswaterstaat Royal HaskoningDHV opdracht gegeven internationaal onderzoek te doen naar dit onderwerp. Ons doel was om Rijkswaterstaat te voorzien van adviezen op basis van best practices uit de hele wereld om deze bedreiging van de verkeersveiligheid te helpen wegnemen.  

Rijden onder invloed van drugs tast het vermogen van een bestuurder om een voertuig veilig te besturen ernstig aan en verhoogt het risico op verkeersongevallen exponentieel. Drugs hebben een verdovend, stimulerend en bewustzijnsveranderend effect op de hersenen, en kunnen de bestuurder beletten een rijtaak correct en veilig uit te voeren.

Gebruik maken van internationale ervaring 

In nauwe samenwerking met andere Europese landen die met soortgelijke problemen kampen, hebben we een online enquête ontwikkeld om inzicht te krijgen in hun ervaringen en kennis en inzicht te krijgen in het effect van de maatregelen die zijn genomen om de verkeersveiligheid in deze omstandigheden te verminderen. 

In de enquête werd een uitgebreide reeks vragen gesteld. Discussiepunten waren onder meer:

• De redenen waarom problemen met rijden onder invloed van drugs wel of niet bestaan
• De relevante doelgroepen en hun motieven
• De rol van handhaving 
• De rol van specifieke interventies 

Naar aanleiding van de enquête ontvingen we ook waardevolle reacties van twee betrouwbare, gespecialiseerde internationale groepen: Commission Internationale des Examens de Conduite Automobile (CIECA) en de Traffic Psychology International groep (TPI). Na overleg met een diverse groep belanghebbenden werden onze resultaten verrijkt met ondersteunende literatuur, gebaseerd op interviews met internationale deskundigen. Onze holistische, mensgerichte aanpak omvatte alle mogelijke informatieniveaus en overbrugde eventuele leemten in de afzonderlijke methoden.

De waarde van inzichten en expertise

Uit onze studie is gebleken, dat er een aantal maatregelen en acties zijn die kunnen worden uitgevoerd om het aantal drugsgerelateerde rijincidenten te beperken en de verkeersveiligheid te verbeteren, te weten: 

• Rehabilitatieprogramma's en medische/psychologische beoordelingen zijn een manier om incidenten te voorkomen, omdat ze vaak het gedrag aanpakken voordat een ongeval plaatsvindt
• Een nultolerantiesysteem voor illegale psychoactieve drugs 
• Betere monitoring van drugsgebruik in het verkeer om meer inzicht te krijgen in preventie, ontwikkeling en trends 
• Politieagenten die goed zijn opgeleid om drugsscreening uit te voeren 
• Voorlichting en campagnes gericht op risicogroepen.