Indrukwekkend nieuw station Ede-Wageningen klaar voor de toekomst

De uitdaging: nieuw hoogwaardig OV-knooppunt

Het wordt een stuk drukker op en rond het station Ede-Wageningen. Het Programma Hoogfrequent Spoor, dat voorziet in meer treinen tussen Amsterdam, Schiphol, Arnhem en Nijmegen, maakt aanpassingen noodzakelijk. En tegelijkertijd is er sprake van aanzienlijke vastgoedontwikkeling rond de stationslocatie, waaronder ruim 3000 woningen. Het nieuwe station is de toegangspoort voor de Veluwe en voor de gemeentes Ede en Wageningen, inclusief de universiteit.

Het compleet nieuw station en de dito spoorlayout moesten tegemoetkomen aan de toekomstige behoefte en daarvoor benodigde capaciteit van zowel het spoor als de omgeving. Dit alles diende samen te komen in een multidisciplinair integraal ontwerp met hoge ambities voor functionaliteit en uitstraling. Tijdens de verbouwing bleef de winkel bovendien open, de reizigers moesten immers kunnen blijven reizen.

De oplossing: multimodale hub

Het integrale team van mobiliteits- en railexperts van Royal HaskoningDHV heeft samen met de opdrachtgevers ProRail, de gemeente Ede en NS de ambities vormgegeven in een ruimtelijk ontwerp dat van het station een knooppunt in de omgeving maakt en de vervoersverbindingen verbetert.

Daarvoor hebben we onze gebundelde expertise in stelling gebracht: van architectuur tot ontwerp en technologie, van duurzaamheid tot ecologie en energie. Vanuit een ruimtelijk en functioneel eindbeeld hebben al deze disciplines samengewerkt om het complexe OV-knooppunt haalbaar te maken. Dankzij de gebundelde kennis is het station even indrukwekkend als praktisch geworden; het straalt rust uit door het gebruik van hout en past daarmee goed in de omgeving. Esthetiek, duurzaamheid, bereikbaarheid en een veilig gevoel zijn belangrijke pijlers van het ontwerp.

Focus op duurzaamheid

Duurzaamheid is een centrale factor in deze groene omgeving. Dat begint met de keuze voor de toepassing van duurzaam (vuren)hout. Het OV-knooppunt kiest voor het STOMP-principe: stappen (lopen), trappen (fietsen), openbaar vervoer, MAAS (deelmobiliteit) en persoonsvervoer (de auto). Dit zie je terug in de centrale positie van de voetgangers, de routing voor de fietsers, de positionering van het busplein en de parkeergarage, die het verste weg ligt van het station. Het gebouw telt zonnepanelen met een gezamenlijke capaciteit van 64MWh, de winkels zijn aangesloten op het warmtenet en kregen – als eerste station in Nederland – geen gasaansluiting. Het busstation is voorbereid op elektrische bussen en er zijn laadpalen voor elektrische auto’s. We hebben uitgebreid (parametrisch) onderzoek gedaan en tests uitgevoerd om het hout voor het dak te optimaliseren . Hoe gebruik je zo min mogelijk materiaal én kun je het dak efficiënt en veilig onderhouden? Dit was de focus van onze ontwerpers.

Al het regenwater wordt volledig geïnfiltreerd. De afvoer is geïntegreerd in de kolommen. Het sedumdak op het stationsgebouw en de luifels houden het water langer vast en zorgen zo voor een betere dosering van de infiltratie. Datzelfde sedumdak levert bovendien natuurlijke isolatie en draagt zo bij aan het beperken van hittestress. De daklichten en ramen zijn zo geplaatst dat ze daglicht geven, zorgen voor een fijn verdeelde lichtverdeling en oververhitting voorkomen in het stationsgebouw en op de perrons.

Krekels en dwergvleermuizen

De link met de bijzondere flora en fauna van de Veluwe kreeg ook een zeer praktische vertaling. Zo hebben we een deel van het oorspronkelijke spoor en het oude seinhuis ongemoeid gelaten. Dat biedt bescherming voor de habitat van de zeldzame spoorkrekel die in het gebied leeft. In het relaishuis nestelen dwergvleermuizen die langs het spoor vliegen en foerageren. Daarom is dit relaishuis blijven staan met een nieuwe ’woonbestemming’: het vleermuishuis.

Extra ogen, integrale blik

De specialisten van Royal HaskoningDHV waren gedurende de uitvoering de extra ogen van de bouwmanager. Dat betekende vooral: op locatie het proces bewaken en zorgen dat alles volgens contract en volgens voorschriften werd uitgevoerd, kijkend door een integrale bril. Issues konden daardoor ter plekke en vaak direct worden opgelost.

Het resultaat: mooi, duurzaam en functioneel in één

Het nieuwe, hoogwaardige OV-knooppunt Ede-Wageningen is een onmisbare schakel in de mobiliteitstransitie en in de toekomst van het hoogfrequente treinverkeer tussen Schiphol, Utrecht, Arnhem en Nijmegen, met alle eraan gekoppelde vervoersmodaliteiten. De hub omvat, naast een nieuw stationsgebouw, onder meer een reizigerstunnel, nieuwe perrons, een langzaamverkeersbrug, een fietsenstalling met ruim 5.500 plekken, winkels en horeca, een fiets- en voetgangerstunnel, een nieuw busstation en een parkeergarage.

Royal HaskoningDHV tekende, dankzij de inzet van integrale en gebundelde expertise, voor een ontwerp dat esthetiek en duurzaamheid koppelt aan functionaliteit. Verkeersstromen worden ontvlecht waar dat kan en bij elkaar gebracht waar het moet. Het nieuwe station creëert een hub voor duurzaam vervoer en vormt de toegangspoort naar de natuurgebieden van de Veluwe, maar ook naar Wageningen University & Research en sluit naadloos aan op de nieuw ontwikkelde wijken rondom het station. De gemeentes Ede en Wageningen kunnen met het nieuwe station met gepaste trots een visitekaartje afgeven.