De impact van klimaatverandering op de openbare ruimte

Dat ons klimaat verandert, dat weet iedereen nu wel, maar de invloed hiervan op ons dagelijks leven en de openbare ruimte, die is minder bekend. Juliette Eulderink, adviseur klimaatadaptatie, kan deze verandering en de bijbehorende gevolgen niet stoppen. Het is haar uitdaging om anderen te adviseren hoe hiermee om te gaan. Bewustwording en klimaatadaptief denken en handelen, dat zijn de eerste stappen.

“Stel je voor, een hevige stortbui teistert ons land. Er valt zoveel water uit de lucht dat er een wijk in Nederland onderloopt. Het elektriciteitskastje dat deze wijk van energie voorziet, valt uit. Het ziekenhuis dat in deze wijk is gevestigd, komt zonder stroom te zitten. Maar gelukkig is er een noodaggregaat. Wat minder fijn is, is dat dit in de kelder staat waar ook regenwater is binnengedrongen. Ook is door al het water het ziekenhuis moeilijk te bereiken. De maatschappelijke impact van deze regenbui is dus groot. Niet alleen de bewoners van de wijk krijgen natte voeten, maar ook de bereikbaarheid van het ziekenhuis wordt bemoeilijkt. Dat heeft invloed op diverse processen en grote groepen mensen; omwonenden, patiënten, bezoekers en medewerkers.

Bewustwording gaat voor oplossingen

Samen met mijn collega’s helpen we organisaties met hun onzekerheid. We laten zien hoe je kunt omgaan met het onvermijdelijke. Want dat de zomers warmer worden en de winters zachter, dat de zeespiegel gaat stijgen en dat de buien extremer worden, dat staat vast. We denken graag mee als het gaat om oplossingen en daaraan voorafgaand zorgen we vooral voor bewustwording en begrip over wat dit betekent voor jouw organisatie en onze leefomgeving. We maken daarbij gebruik van voorspellende modellen die met enige zekerheid vertellen wat ons te wachten staat.

Met data uit diverse bronnen maken we analyses. We bepalen hoeveel water er mogelijk gaat vallen en hoe heet het wordt. We kijken bijvoorbeeld naar acute gevaren -storm, dijkdoorbraak, bosbrand- en ook naar de chronische gevaren zoals de stijging van de zeespiegel en de verzakking van de bodem. Gevolgen zijn bijvoorbeeld bruggen die scheurtjes laten zien die gevaar opleveren voor de constructie, of riolen die onderlopen waardoor de straat onder water staat. Dit zorgt voor grote schade, niet alleen financieel maar ook voor de samenleving. Energie, gas, water, zorg, bereikbaarheid, het komt allemaal onder druk te staan.

Toekomstbestendige leefomgeving

We moeten de openbare ruimte zo inrichten dat we het niet 10 jaar maar 50, 100 of nog langer volhouden. De situatie is te extreem om tegenop te boksen, maar laten we zorgen dat de schade beperkt blijft. Meer en slimmer nadenken is gewenst. Vorig jaar liep de A1 onder na een zware regenbui met als resultaat een onveilige situatie, herstelkosten en economische schade door verminderde bereikbaarheid. Bij spooronderhoud praten ze over verzakking van het spoornet, netbeheerders hebben een zorg als het gaat om het ondergrondse leidingennetwerk en de scheepvaart heeft last van klemmende bruggen. We hebben klimaatmodellen en kennis nodig, een klimaatbewuste denkwijze is essentieel. Tegelijkertijd moeten we een zekere mate van flexibiliteit nastreven. Voorbereid zijn op het onvoorspelbare vraagt om een goed ontwikkeld aanpassingsvermogen.

Voorkomen van groot en klein leed

Bij een klimaatgerelateerde ramp is het noodzakelijk dat de overheid, de zorg, het onderwijs en calamiteitendiensten blijven functioneren. De gebouwen waarin zij zitten, en de infrastructuur waar zij van afhankelijk zijn, zijn maatschappelijk belangrijk.  Het is essentieel dat ze zoveel als mogelijk gespaard blijven zodat groot leed voorkomen wordt.

Waar je niet zo bij stilstaat is het kleine leed. Tijdens een hete zomer is thuiswerken zonder airco lastig. Slapeloosheid heeft invloed op ons welzijn. De hitte maakt medewerkers beduidend minder arbeidsproductief. Ook op de publieke orde heeft een hete dag effect. Mensen zijn lichtgeraakt, er is meer sprake van agressie met alle gevolgen van dien. Of bijvoorbeeld die overgelopen straat. Bij zware regenval raakt het rioolstelsel overbelast, waardoor vuil water op straat kan komen. Ook wordt het oppervlaktewater verontreinigd door de overstort, wat negatieve effecten heeft op onze gezondheid.