Paris Proof bouwen binnen CO2- budget

Om te voorkomen dat de wereld met 1,5 tot 2 graden Celsius opwarmt en met de extreme gevolgen van klimaatverandering te maken krijgt, moet de bouwsector haar verantwoordelijkheid nemen om de CO2-emissies van de sector te reduceren.

De maximale uitstootruimte van de sector staat bekend als het “CO2-budget”. Door duurzaam te bouwen kan zowel de CO2-uitstoot van energiegebruik en materiaalgebruik worden verminderd.

Het ontwerpen van gebouwen die voldoen aan de doelwaarden van het klimaatakkoord van Parijs op het gebied van energie en materiaalgebruik is een uitdaging.

Dit blog, ontwikkeld met de inzichten van Sven van Aspert, Consultant Circular Buildings, biedt een diepgaande blik op duurzaam bouwen binnen een CO2-budget, en belicht de vernieuwende strategieën en materialen die een nieuwe richting geven aan de industrie.

De balans tussen energiebesparing en milieu-impact in duurzaam bouwen

De energietransitie in Nederland is op volle gang en het realiseren van energiezuinige gebouwen is voor veel opdrachtgevers geen bijzonderheid meer. Echter gaat duurzaam bouwen verder dan de energieprestatie van een gebouw. De materialen die nodig zijn om het gebouw te realiseren zorgen namelijk ook voor een aanzienlijke milieu-impact tijdens de winning, productie en bouw. Deze materiaalgebonden impact staat bekend als embodied carbon. Om de totale milieu-impact van een gebouw te minimaliseren is het zoeken van een balans tussen energiebesparing en embodied carbon belangrijk.

Wat zijn energieprestatie en embodied carbon?

• Energieprestatie verwijst naar hoe efficiënt een gebouw energie gebruikt voor verwarming, koeling, verlichting, en andere toepassingen. Het verbeteren van de energieprestatie betekent vaak het toevoegen van isolatie, het installeren van zonnepanelen, en het gebruik van energiezuinige apparaten.
• Embodied carbon omvat de totale hoeveelheid CO2 die wordt uitgestoten door de materialen van een gebouw gedurende hun hele levenscyclus.

De paradox uitgelegd

Terwijl we ernaar streven de energieprestatie van gebouwen te verbeteren door middel van geavanceerde materialen en technologieën, kan dit leiden tot een toename van de embodied carbon. Bijvoorbeeld, het isoleren van gebouwen met synthetische isolatiematerialen zoals EPS of PIR leidt tot een aanzienlijke CO2 tijdens de productie van deze materialen. Hetzelfde geldt voor PV-panelen en ook voor koelinstallaties. Dit creëert een paradox waarbij de inspanningen om de operationele energie van gebouwen te verlagen tegelijkertijd de totale milieu-impact kunnen verhogen door de embodied carbon.

Een brede aanpak voor duurzaam bouwen

Om deze paradox aan te pakken, moeten we verder kijken dan alleen energie-efficiëntie. Dit betekent een zorgvuldige selectie van bouwmaterialen en -technieken die niet alleen gericht zijn op het minimaliseren van de operationele energie, maar ook op het verminderen van de embodied carbon. Het onderzoeken van duurzame materialen, zoals hout uit duurzaam beheerde bossen, of het toepassen van hergebruikte en gerecyclede materialen kan helpen de CO2-voetafdruk van nieuwbouwprojecten te verminderen.

Verder is het essentieel om elk aspect van het bouwproces te evalueren op zijn bijdrage aan zowel energiebesparing als de totale milieu-impact. Dit omvat het integreren van hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne- en windenergie, op een manier die zowel het energieverbruik vermindert als de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.

Innovatieve strategieën voor duurzaam bouwen

Om aan de doelstellingen van het Parijs Akkoord te voldoen, moeten we verder kijken dan de gangbare bouwmethodes en ons concentreren op het verbeteren van zowel het energieverbruik als het gebruik van materialen. Hier zijn enkele strategieën die ons hierbij ondersteunen:

• Compact ontwerpen: Door het minimaliseren van het externe oppervlak van gebouwen kan zowel het materiaalgebruik als energieverlies worden gereduceerd, wat leidt tot een lagere CO2-uitstoot.
• Low tech bouwen: Een verschuiving naar passieve bouwtechnieken waardoor minder installaties nodig zijn en niet alleen het materiaalgebruik vermindert, maar ook zorgt voor een lager energieverbruik.
• Balans in open/dicht verhouding van gevels: Het optimaliseren van de balans tussen open en gesloten delen van de gevel kan helpen bij het reguleren van temperatuur en licht, waardoor de energie-efficiëntie verbetert zonder de CO2-uitstoot significant te verhogen.

Noodzaak van integrale samenwerking

Om Paris Proof gebouwen te realiseren is integrale samenwerking een belangrijke randvoorwaarde. De keuze voor bijvoorbeeld hout als bouwmateriaal zorgt in veel gevallen voor een lagere embodied carbon, maar ook voor uitdagingen op het gebied van akoestiek en opwarming in gebouwen. Het is daarom van belang dat het ontwerpteam de onderlinge afhankelijkheid tussen iedere discipline doorgrond. Naast een architect vereist Paris Proof ontwerpen ook specialisten vanuit constructie, bouwfysica, energie, installatietechniek en natuurlijk duurzaamheid.

Ontwerpprocessen binnen Royal HaskoningDHV worden ondersteund door technologie waar dat een meerwaarde heeft. Zo zetten wij parametrische tools in om binnen de strakke ontwerpspelregels van Paris Proof bouwen op zoek te gaan naar de balans tussen embodied carbon en energieprestatie. Hier ondersteunen computermodellen en algoritmen onze ingenieurs bij het inzichtelijk maken van de impact van maatregelen op meerdere variabelen. Dit maakt het mogelijk om het ontwerp te optimaliseren en ondersteunt bij geïnformeerde besluitvorming. Op deze manier bouwen wij met alle disciplines onder één dak met onze klanten aan Paris Proof vastgoed.

Neem contact op

Ben je geïnteresseerd in het realiseren van duurzame bouwprojecten binnen jouw CO2-budget? Neem contact op voor meer informatie over hoe wij samen kunnen werken.

Meer weten over hoe wij parametrisch ontwerp inzetten voor het realiseren van duurzame gebouwen? Hier lees je meer.