De route naar duurzaam maatschappelijk vastgoed in 2050
Ontzorgingsprogramma Maatschappelijk Vastgoed
Vanuit het Rijk zijn er al verschillende programma’s opgezet die eigenaren van maatschappelijk vastgoed vooruit kunnen helpen. Zo is er het Ontzorgingsprogramma Maatschappelijk Vastgoed om eigenaren kosteloos te ondersteunen. Maar denk ook aan subsidieregelingen zoals de DUMAVA-regeling (Duurzaam Maatschappelijk Vastgoed).
Provincies bepalen zelf hoe zij het ontzorgingsprogramma opzetten en maken daarbij gebruik van de bijdrage die het Rijk beschikbaar stelt. Zo heeft de Provincie Noord-Holland ervoor gekozen om in de eerste ronde van het programma kleinere gemeenten (tot 25.000 inwoners) en sportbedrijven die verbonden zijn aan een gemeente te laten begeleiden door Royal HaskoningDHV. Elke gemeente heeft doelstellingen met betrekking tot hun duurzaamheidambities. Wij gaan in gesprek over deze doelstellingen, stellen waar nodig bij en helpen vervolgens met het vertalen van doelstellingen naar concrete maatregelen. Dankzij het ontzorgingsprogramma is onze ondersteuning kosteloos voor de deelnemende organisaties.
Samen doorlopen we een traject waarbij we helpen van begin tot eind, met focus op wat nodig is per gemeente. We kijken per traject kritisch naar de vraag die er ligt, het vertrekpunt van de gemeente en passen onze aanpak daar op aan. Zo brengen we de energetische verduurzamingsmogelijkheden in beeld, begeleiden het traject om tot keuzes te komen, ondersteunen we bij het opstellen van een financieringsplan en brengen we het traject tot het moment van uitvoering. Omdat iedere gemeente een ander verduurzamingsdoel heeft, is elke aanpak weer uniek.
Het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed vraagt om een unieke aanpak. Publieke gebouwen die door veel mensen bezocht worden hebben een voorbeeldfunctie binnen een gemeente. Hiermee kan de gemeente laten zien wat er allemaal mogelijk is en wat voor impact je kunt maken door te verduurzamen.
Goed van start
Als je bent aangemeld voor het ontzorgingsprogramma, wat staat je dan te wachten? We starten het programma met een aantal gesprekken. Zo maken we kennis met elkaar en kunnen wij de mogelijkheden van het ontzorgingsprogramma verder toelichten. Jouw verduurzamingsvraag staat in dit gesprek centraal en wij sluiten onze aanpak hier flexibel op aan. Met onze ervaring bij gemeenten, overheidsinstanties, bedrijven, zorginstellingen, onderwijs en tal van andere organisaties weten we namelijk dat niet elke vastgoedeigenaar hetzelfde startpunt heeft. Het kan zijn dat we starten met het in kaart brengen van al het vastgoed dat binnen het ontzorgingsprogramma valt en wie hier het aanspreekpunt voor is. Maar misschien ben je juist al verder in het traject, dan ondersteunen we bijvoorbeeld in de benodigde stappen voor de concretisering, financiering en uitvoering van een bestaand verduurzamingsplan. Soms doen we ook een second opinion op plannen die er al liggen. We bekrachtigen onze samenwerking met een intentieverklaring, waarin we uitspreken om gericht toe te werken naar zoveel mogelijk CO2-reductie op een manier die bij de gemeente past.Onderzoek en data als basis voor het verduurzamingsplan
Na de kennismakingsfase beginnen we aan het onderzoek en selecteren we welke gebouwen we meenemen in het programma. Zo voorkomen we dat we bijvoorbeeld een gebouw meenemen dat binnen een paar jaar gesloopt zal worden. In andere gevallen kan het juist zinvol zijn om een gebouw waarvan de toekomst onzeker is wel te analyseren, zodat inzicht ontstaat in de kosten voor instandhouding en verduurzaming.De vastgoedeigenaar verzamelt de benodigde informatie over energieverbruik, bouwkundige gegevens, installaties en andere relevante documentatie voor onze analyse. De informatie die ontbreekt proberen we waar mogelijk op te halen bij de schouw van het gebouw. Mocht dat ook niet kunnen, dan beschikken we over een uitgebreide database met kengetallen en relevante referenties van allerlei typen gebouwen. De specifieke eigenschappen van het gebouw nemen we nauwkeurig op tijdens de schouw. Zo krijgen we echt een volledig beeld van jouw vastgoed. Hier zit ook de kern van het programma: op basis van een goede analyse kunnen we het beste advies leveren.
Dankzij deze analyse zien we niet alleen de grotere, complexe oplossingen, maar komen we ook oplossingen tegen die juist voor de hand liggen. Zo was er bij één van de deelnemende gemeenten in Noord-Holland een monumentaal gebouw waar we weinig konden doen qua verduurzaming. Hier konden we echter wel het gasverbruik van het pand een heel stuk verlagen door een klok op de verwarming te zetten. Zo wordt het gebouw alleen verwarmd als er mensen aanwezig zijn.
Inzicht in alle verduurzamingsscenario’s met de routekaart
Wanneer je in het ontzorgingsprogramma met ons je vastgoed gaat verduurzamen gebruiken wij daarbij meestal onze FastLane tool. Op basis van de aangeleverde informatie en de schouw stellen we in FastLane scenario’s op die aansluiten op de doelstellingen van jouw gemeente. Deze scenario’s passen zich flexibel aan met veranderingen in de onderliggende data. Door deze data te koppelen aan de kennis van onze experts op het gebied van gebouwen, energie en duurzame maatregelen krijg je scenario’s die echt een realistisch beeld geven van jouw verduurzamingstraject. Dit leveren we op in een online, dynamisch dashboard.Op basis van het dashboard met scenario’s bepalen we samen wat er nodig is om tot keuzes te komen. Het kan dan gaan om een ambtelijke sessie, maar soms is er ook toelichting aan het college en/of de gemeenteraad nodig. Ook hierbij kijken we per vastgoedeigenaar goed wat er nodig is.
Het ontzorgingsprogramma gaat echt om het verduurzamen van vastgoed. In dat kader hebben we bijvoorbeeld een gemeente geholpen met het inzichtelijk maken van klimaatadaptieve maatregelen op gebouwniveau.
We zien dat de verduurzamingsmaatregelen die aansluiten op de ambities van gemeenten vaak hogere kosten met zich meebrengen dan van tevoren verwacht. Zo kosten de maatregelen uit een scenario voor een energieneutraal gebouw logischerwijs meer dan een scenario voor bijvoorbeeld energielabel A. Dankzij de diverse scenario’s met elk een eigen pakket aan maatregelen is het dus ook mogelijk om alternatieven tegen elkaar af te wegen en ambities bij te stellen. En door de scenario’s uit te plannen tot 2030 en 2050 worden kosten gespreid over een langere, maar realistische periode. Daarbij kijken we ook naar de relatie met het MJOP en mogelijkheden voor samenloopvoordeel.
Parallel aan het onderzoek en de planvorming kijken we samen met jou als vastgoedeigenaar naar de financieringsmogelijkheden en de impact daarvan op de kosten voor het gebouw. De DUMAVA-regeling, provinciale subsidies, fondsen en gemeentelijke financiering zijn hier bijvoorbeeld onderdeel van. Met overzicht in de mogelijkheden maken we een financieringsplan voor de gekozen maatregelen. Daarin maken we alle financiële consequenties inzichtelijk.
Het juiste besluit voor duurzaam maatschappelijk vastgoed op maat
FastLane maakt het mogelijk om de kracht van data te combineren met de kennis van onze experts, waardoor we voor elke vraag écht maatwerk leveren. Zo heb je als vastgoedeigenaar een concreet, samenhangend advies op maat met handelingsperspectief. Eén van de gemeenten in Noord-Holland had bijvoorbeeld al duurzame meerjarenonderhoudsplannen opgesteld. Daarin was voorzien om in 2030 de cv-ketels bij een buitenzwembad te vervangen door all-electric warmtepompen. De gemeente was echter benieuwd naar de mogelijkheden voor warmte- en koude-uitwisseling met het omliggende gebied. Daarom onderzoeken we voor deze gemeente nu de haalbaarheid van een gebiedsgerichte energieoplossing, waarin meerdere gebouwen worden meegenomen.Het realiseren van jouw duurzame ambities
Als je eenmaal weet welke stappen er gezet moeten worden om jouw vastgoed te verduurzamen en er keuzes zijn gemaakt, is het tijd om aan de slag te gaan met de realisatie. Dat begint met in beeld brengen van de benodigde procedures. Afhankelijk van de omvang van de maatregelen en het inkoop- en aanbestedingsbeleid van de vastgoedeigenaar, kijken we samen met juridische specialisten wat de route is om tot realisatie over te gaan. Bij het vervangen van verlichting in een gymzaal door LED kan bijvoorbeeld het opvragen van een offerte volstaan, terwijl aanpassingen in de warmtevoorziening van een gebouw vaak samengaan met een grootschalige renovatie. Daarvoor zijn ook aanbestedingsdocumenten, programma’s van eisen, bestekken en werkomschrijvingen nodig. Waar nodig helpen we ook hierbij vanuit het ontzorgingsprogramma.
En dan is het zover. Het hele traject is samen doorlopen, onze ondersteuning vanuit het ontzorgingsprogramma komt ten einde en de verduurzaming van jouw vastgoed gaat nu echt uitgevoerd worden. Met de kleine maatregelen kun je meestal meteen aan de slag. En de grote maatregelen? Die vallen vaak samen met (groot) onderhoud dat al op de planning staat. Zo heb je in de periode tot 2050 de tijd om aan het verduurzamen van jouw vastgoed te werken en aan de landelijke doelstellingen te voldoen. Dankzij een integraal advies met verduurzamingsmaatregelen weet jij wat nodig is en welke stappen er gezet moeten worden!
Benieuwd hoe we jou kunnen helpen met het verduurzamen van je maatschappelijke vastgoed?
