Nergens ter wereld wordt zoveel gefietst als in Nederland; een kwart van alle verplaatsingen gaat per fiets of e-bike. Door vergrijzing en toegenomen vitaliteit trekken meer ouderen er vaker en langer op uit. Ook in steden is het fietsgebruik gestegen, tot soms ruim de helft van alle verplaatsingen. Mede hierdoor nam het aandeel gewonde fietsers op het totale aantal verkeersslachtoffers deze eeuw gestaag toe, tot twee derde in 2020. Met andere woorden: autorijden wordt veiliger, maar meer fietsers raken gewond.
Uit de gebundelde plannen van het Nationaal Toekomstbeeld Fiets die begin 2021 zijn aangeboden aan de Tweede Kamer blijkt de behoefte van gemeenten, provincies en vervoerregio’s om te investeren in een goed landelijk fietsnetwerk. Een belangrijk vertrekpunt hierin is het inventariseren en identificeren van aandachtsfietspaden, in lijn met het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030 (SPV) van o.a. het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Een veilige inrichting van wegen en fietspaden is een voorwaarde voor een veilige afwikkeling van het verkeer. Een veilig ingerichte weg kan ongevallen voorkomen en de letselernst van eventuele ongevallen beperken. Wegbeheerders (Rijk, provincies, waterschappen en gemeenten) zijn verantwoordelijk voor de bestaande en nieuwe infrastructuur. Zij moeten risicovolle elementen in bestaande infrastructuur aanpakken en zorgen dat nieuwe infrastructuur zo veilig mogelijk wordt. Wegbeheerders hebben tot en met 2027 de tijd om in kaart te brengen hoe groot de opgave (in km’s en euro’s) is voor nieuw te realiseren hoofdfietsroutes en het opwaarderen van bestaande hoofdfietsroutes.
Tot op heden is het moeilijk om snel, eenvoudig en eenduidig inzichtelijk te krijgen van de fietsinfrastructuur, omdat data verouderd of niet (meer) voorhanden is. Vanuit een pilot met de provincie Noord-Brabant, BAM Infra en Royal HaskoningDHV om in deze behoefte te voldoen is de FietsPadvinder ontstaan.
Met de FietsPadvinder worden zowel de fiets als berijder voorzien van sensoren: LiDAR (Light Detection And Ranging), sensoren die trilling meten, GPS en camera’s. Vervolgens wordt er gefietst over het gewenste fietspad zodat de meetapparatuur de omgeving kan scannen en minutieus in kaart kan brengen. Deze data worden verwerkt in een digitaal bestand en geanalyseerd met behulp van algoritmes en kunstmatige intelligentiemodellen.
Een combinatie van de verzamelde data, de functie en het gebruik van het fietspad, kan dan een afweging worden gemaakt over de verkeersveiligheid op het fietspad. Op deze manier draagt de data direct bij aan het identificeren van aandachtsfietspaden om zo de verkeersveiligheid te verbeteren. De geanalyseerde data worden gevisualiseerd in een overzichtelijk dashboard met uitgebreide selectiemogelijkheden.
Het Rijk heeft tot en met 2030 zeker €500 miljoen beschikbaar gesteld in het ‘Investeringsimpuls verkeersveiligheid’ om een impuls te geven aan het verbeteren van de verkeersveiligheid van provinciale, gemeentelijke en waterschapswegen. Het geld wordt in verschillende tranches besteed. Royal HaskoningDHV helpt wegbeheerders bij het aanvragen van hun subsidie, tot €740.000 per wegbeheerder.